CHP Muğla Milletvekili Süleyman Girgin turizm gelirlerinin 1/4’ünün Muğla ilinden karşılandığını ve bacasız fabrika olan turizm sektörünün ve turizm emekçilerinin salgına sezon başında yakalanmalarından dolayı çifte darbe yediklerini belirterek hem Muğla hem genel anlamda sektörün sorun ve taleplerini Kültür ve Turizm Bakanlığına yazılı olarak sorarak Meclis gündemine taşıdı.
“27 Şubat’ta TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu üyelerine verdiği brifingde Sayın Kültür ve Turizm Bakanı 2020 için Çin’den 500.000 turist beklentisi olduğunu, Asya pazarından salgın nedeniyle 500.000 kayıp olabileceğini, İran’dan 2019 için 2 milyon turist geldiğini, 2020 yılında bunun bir milyona düşmesinin beklendiğini, alınacak tedbirlerle 2020’de 58 milyon turist ve 41 milyar dolar Turizm geliri hedeflendiğini ifade etmişti” diyen Girgin, “Bakanlığın, salgının sanki Türkiye’ye hiç uğramayacağı, sadece turist sayısında azalma olacağı ve bunun yarattığı gelir kaybının da alınacak tedbirlerle giderilebileceği öngörülerinin üzerinden 10 gün geçmeden ülkemiz kendini salgının merkezinde buldu ve tüm öngörüler çöktü” dedi.
Can derdine düştüğümüz ortamda Turizm sektörü de “seyahatler olur ama insan sağlığı geri gelmez” diyerek alınan tedbirleri destekleyici açıklamalar yaptılar” diyen Girgin, “ancak dünyayı etkisi altına alan covid-19 salgını sonrasında turistlerin tercihlerinde ve sektörün dinamiklerinde köklü bir değişim yaşanacağı ortada ve turizm sektörü 2020 yılı için ayakta kalabilmenin derdinde. Gelinen noktada sektör de çaresiz sektör çalışanları da” dedi.
TURİZM ÇALIŞANLARINA ÇİFTE DARBE
“Salgından en çok etkilenen sektörlerin başında yer alan turizmde hem mevcut çalışanlar işini kaybediyor, hem de sezonluk çalışan işçiler işbaşı yapamıyor. Çalıştığı otelden 6 ay önce işten çıkarılan turizm işçileri başka yere müracaat etse askıda çalışan olarak görüldüğü için iş verilmiyor. Askıda göründüğünden işsizlik maaşı da alamıyor. Şu anda salgından dolayı iş başı da yapamıyorlar” diyen CHP’li Girgin “bu insanların suçu turizmde çalışmak mı” ? dedi.
CHP Muğla Milletvekili Girgin yazılı soru önergesinde şunları belirtti:
“Son yıllarda Türkiye Ekonomisinin büyük oranda taşıyıcı gücü haline gelen ve stratejik sektörü olan turizm sektörü tüm Dünya’yı etkisi altına alan Koronavirüs Pandemisi sebebiyle faaliyetlerinin tamamen durma noktasına gelmiştir. Hem sektörde çalışanların zararının giderilmesi, hem de ülkemiz ekonomisine açtığı tahminlerden de büyük olan yaraların iyileştirilmesi adına çok önemli adımlar atılması gerekmektedir.
Bu beklenmedik salgınla Ülkemiz tam da Turizm Sezonunun başlama arifesinde karşılaşmış bulunuyor. Dolayısıyla sezon sonundan beri çoğunlukla kapalı olan Turistik işletmeler, ellerindeki kaynakları kış boyunca zorunlu giderler için kullanmış ve tüm beklentisini yaklaşık 1 ay içinde açılacak Turizm Sezonuna endekslemişti.
11 Mart’tan sonra ilk vakaların görülmeye başlamasıyla önce okulların eğitimine ara verilmesiyle başlayan süreç; Havaalanlarımızın uçuşlara kapatılması, 16 Mart itibariyle Genelgeyle kapsam içinde kalan, çoğu turizmle de ilgili olan işyerlerinin zorunlu kapattırılması, 65 yaş üstünün sokağa çıkmasının engellenmesiyle çalışanlar dışında insan dolaşımının durma noktasına gelmesi, İşletme Yönetimi Kararı ile Konaklama tesislerini de kapanma noktasına getirmiştir.
BELİRSİZLİK SÜRÜYOR
Sonuç olarak; Tüm varlığını Ulusal ve Uluslararası insan hareketliliğine dayamış olan Turizm Sektörü bütün bu gidişattan faaliyetlerin tamamen durması, ya da kapıların açılamaması sonucuyla derinden etkilenmiştir. Açılamadığı için yaşanan iptaller ve geri iade talepleri, kiralar, personel ve tedarikçi giderleri gibi yüklere bir de belirsizlik yüzünden yeni rezervasyon alınamaması gelir akışını tamamen durdurmuş, iyice çıkmaza girilmiştir.
Ülkemize 2019 yılında 51 Milyon turist gelmiş ve turizmden 34.5 milyar dolar gelir elde edilmiştir. Muğla ilimiz turizm pastasının 1/4’ünü karşılamaktadır.
2020 yılı için de 58 Milyon turist ve 40.8 Milyar dolar turizm geliri hedefi açıklanmıştır. Küresel Koronavirüs Salgını nedeniyle 2020 yılında turist sayısı ve turizm geliri bunun çok altında olacağından hem sektör hem de çalışanlar ciddi bir sıkıntı yaşayacaktır.
SU SERPMEK YETMİYOR
Her ne kadar Kültür ve Turizm Bakanlığı Mayıs ayı sonundan itibaren canlılık olacağını ifade etse de bu açıklamalar ekmeğini turizmden çıkaranların yüreğine bir nebze su serpmekten öteye gidememektedir. Çünkü salgın azalmaya başladığından itibaren vatandaşın ilk aklına gelen tatile gitmek değil, geçimini sağlamak ve biriken borçlarını kapatmak olacaktır.
Sektör temsilcileri 4 aylık (Mart – Haziran) bir kayıp olacağına kesin gözüyle bakmaktadır. Birçok Avrupa ülkesinde siyasilerin şimdiden seyahati erteleme yönündeki çağrıları ülkemiz turizmi için de olumsuz etkiler yaratacaktır. Dolayısıyla ülkemizin turizmdeki düşüş nedeniyle kaybedeceği döviz, başta turizmin tedarik zincirlerini ve diğer bütün sektörleri etkileyecektir. En iyi ihtimalle Ağustos-Eylül aylarında ufak bir turizm hareketlenmesi beklentisi, sektör temsilcileri tarafından ifade edilmektedir.
İç pazarda birçok insan salgın nedeniyle mecburi iznini şimdiden kullanmış bulunduğundan, (bir de yaz aylarında okulların açık olma ihtimali olduğundan) yerli turist sayısının da düşük olacağı açıktır.
2021 HAREKETLİ GEÇECEK
Sektör tarafından, salgın sonrası, turistlerin daha izole alanlarda seyahat seçeneklerini (ev turizmi, mavi yolculuk vb.) tercih edeceği ve karantina sürecinde büyük şehirlerde evlerde fazlasıyla vakit geçirmek zorunda kalan vatandaşların tatil bölgelerine yöneleceği, 2021’in tatil açısından hareketli geçeceği dillendirilmektedir. İspanya ve Yunanistan gibi Akdeniz Çanağı’nda rakibimiz olan ülkelerin şimdiden 2021 yılına yönelik hazırlıklar yaptığı bilinmektedir.
Türkiye genelinde 10.000 seyahat acentası tamamen veya kısmen kapalı olup , bu acentaların ne zaman faaliyete geçeceği ile ilgili bir öngörüde bulunulamamaktadır”.
CHP’li Girgin Kültür ve Turizm Bakanına şu soruları yöneltti.
1) Turizm sektörünün salgın döneminde aldığı yarayı saracak ve salgın sonrası tekrar ayağa kaldıracak ne gibi önlemler ve çalışmalar yapmaktasınız?
2)Sektörün SGK ve muhtasar vergisi gibi ödemelerinin 2021 yılına ertelenmesi hususunda bir çalışmanız var mıdır?
3) Salgın sonrası değişmesi muhtemel turizm anlayışına yönelik ne gibi hazırlıklar yapmaktasınız?
4) Şimdiden 2021’in turizm kapasitesini arttırmaya yönelik herhangi bir çalışma yapılmakta mıdır? Eğer yapılıyorsa bu çalışmalar nelerdir?
5) Sektörde çalışan deneyimli işgücünün başka alanlara kaymaması için bu işgücüne yönelik herhangi bir önleminiz var mıdır?
6) Turizm Geliştirme Ajansı’nın 2020 yılında toplamayı hedeflediği 200 milyon dolarlık reklam ve tanıtım miktarı tutarı sektörün yaşadığı bu kriz sebebiyle düşecektir. Bundan dolayı tanıtım ve reklam harcamalarında bir kısıntıya gidilecek midir ?
Gidilmeyecekse bu para nerden karşılanacaktır.? Sektörün içinde bulunduğu durumdan dolayı 2020 ve 2021 yılları için TGA kesintilerini almamayı düşünüyor musunuz?
7) Büyüklük ölçeğine bakılmaksızın her işletmeye 2019 yılının cirosunun belli bir oranında belli bir süre ödemesiz ve “0” faizli kredi vermeyi düşünüyor musunuz.?
8) Pandemi krizi ve etkileri atlatılıncaya kadar Turizm Sektörü KDV oranlarını düşürmeyi düşünüyor musunuz?
9) Turistik işletmecilerin, kamu ve özel bankalardan aldıkları tüm kredilerin, ticari kredi, kart borçlarının faiz ve ana para ödemelerinin, faizsiz ve masrafsız 2020 yılı sonuna kadar ötelenmesi için bir çalışmanız var mıdır?
10) Konaklama vergilerinin 2021 yılı için alınmaması yönünde çalışma yapmayı düşünüyor musunuz?
11) Uluslararası Havayollarının hangi aylarda açılması öngörülüyor ve risksiz diye açıklanan Turizm Pazarlarına yönelik “güvendeyiz garantisi” ne zaman ve nasıl verilecek? Bu bölgelere yönelik tanıtım ve pazarlama faaliyeti planlandı mı?…
12) Mevsimlik iş nedeniyle Son 60 günlük çalışma şartı ile son 3 yılda 450 gün primini tamamlayamayan işçilerin Kısa çalışma ödeneğinden yararlanmaları için bir çalışma yapmayı düşünüyor musunuz?
