Bodrum Alevi Bektaşi Kültür Derneği Cemevi Yönetimi, Bitez’de yapılması planlanan Bodrum Cemevi çalışmaları ve gelinen süreç hakkında açıklamada bulundu.
Yapılan açıklamada şu bilgilere yer verildi:
“Alevilerin yıllardır vermekte olduğu hak arama mücadelesinde altını çizerek belirttiği ve gerek kamuoyu, gerekse hukuk önünde talep ettiği en önemli konuların başında; “ Cemevleri’nin ibadethane olduğu gerçeğidir.” Derneğimiz kurulduğu günden beri Alevi inancına sahip vatandaşlarımız için Bodrum’da Cemevi yapılması ile ilgili meşru taleplerini yazılı ve sözlü olarak her platformda dile getirdiği gibi Cemevi yapımıyla ilgili yoğun bir çalışma sarf etmiş ve hala etmeye de devam etmektedir.
Cemevi konusunun Hukuksal durumu ve Bodrum özelinde Derneğimizin yarımadamızda Cemevi yapılmasıyla ilgili çabalarında bugüne kadar gelinen aşamaları kısaca açıklamak isteriz;
Anayasamızın;
2.maddesinde; Devletimizin demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devleti olduğu, 10.maddesinde; Herkesin dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşit olduğu, 24. Maddesinde; Herkesin vicdan, dinî inanç ve kanaat hürriyetine sahip olduğu düzenlemeleri yer almaktadır.
Bu konu birçok yargı kararına da konu olmuştur… Ama bu kararlardan en önemlisi; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 2 Aralık 2014 tarihli kararıdır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi bu kararında Diyanetin görüşünü temel alan o günkü Devlet yaklaşımını, Alevilerin konuya ilişkin taleplerini, gerek Türkiye’nin iç mevzuatı gerekse uluslararası mevzuat ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi üzerinden konuyu detaylıca incelemiş ve sonuç olarak; Cemevlerinin ibadethane olduğu kabul edilmiş ve ibadethanelere tanınan tüm haklardan faydalanması gerektiği kararına varılmıştır.
Anayasamızın 90.maddesinde; “… Usulüne göre yürürlüğe konulmuş Milletlerarası andlaşmalar kanun hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasaya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesine başvurulamaz. Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası antlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası antlaşma hükümleri esas alınır…” hükmü bulunmaktadır.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 2 Aralık 2014 tarihli kararından sonra birçok Belediye bu konuyu Meclislerine taşımış ve Cemevlerinin ibadethane olduğunu kabul etmiştir.
Nitekim Bodrum Belediye Başkanlığı Bodrum Belediye Meclisi’nin 04.02.2015 tarih ve 2015-31 Sayılı Şubat Ayı Olağan Toplantısında; “…Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 2 Aralık 2014 tarihli kararı ile 5393 Sayılı Belediye Kanununun 14/b maddesi, 15/a maddesi ve 15.maddenin 5.fıkrasının son cümlesi gereğince, cemevlerinin ibadet yeri sayılmasına, belediye tarafından yaptırılmasına ve diğer ibadet yerlerine tanınan haklardan cemevlerinin de yararlandırılmasına…” Belediye Meclisinin 04.02.2015 tarihli toplantısına katılan üyelerin oybirliğiyle karar verilmiştir.
Son olarak 26 Kasım 2022 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanarak yürürlüğe giren 7421 Sayılı Kanunla;
Madde 8: 3194 sayılı İmar Kanununa ek madde eklenmiştir. Buna göre; “ EK MADDE 10 – İmar planlarının tanziminde, planlanan beldenin ve bölgenin şartları ile müstakbel ihtiyaçları göz önünde tutularak lüzumlu cemevi yerleri ayrılır. İl ve ilçelerde mülkî idare amirinin izni alınmak ve imar mevzuatına uygun olmak şartıyla cemevleri yapılabilir. Cemevi yeri, imar mevzuatına aykırı olarak başka maksatlara tahsis edilemez.”
Madde 14: 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 7 nci maddesinin birinci fıkrasına (aa) bendinden sonra gelmek üzere ve üçüncü fıkrasına (f) bendinden sonra gelmek üzere eklemeler yapılmıştır. Buna göre;
“… bb) Gerektiğinde cemevleri için bina ve tesisler yapmak, bu bina ve tesislerin her türlü bakımını, onarımını yapmak ve gerekli malzeme desteğini sağlamak.” “….g) Cemevlerinin yapım, bakım ve onarımını yapmak.”
Madde 15: 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasından sonra gelmek üzere üzere eklemeler yapılmıştır. Buna göre; “İl özel idaresi; il sınırları içinde mabetler, kültür ve tabiat varlıkları, tarihî doku ve kent tarihi bakımından önem taşıyan mekânlar ile cemevlerinin yapım, bakım ve onarımını yapabilir.”
Madde 16: 5393 sayılı Belediye Kanununun 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine “inşa edebilir” ibaresinden sonra gelmek üzere “; cemevlerinin yapım, bakım ve onarımını yapabilir” ibaresi eklenmiştir.
Madde 17: 5393 sayılı Belediye Kanununun 15 inci maddesinin altıncı fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan “ve hastanelere” ibaresi “, hastanelere ve cemevlerine” şeklinde değiştirilmiştir.
Belediyelerin Cemevleri için arsa tahsis etmesi, yapım, bakım ve onarımını üstlenmesi hususunda hukuksal bir engel bulunmadığı gibi 5393 Sayılı Belediye Kanununun 14 ile 15. maddeleri ve ilgili diğer mevzuat uyarınca bunları yerine getirmek belediyelerin yasal görevleridir.
Bodrum kamuoyu tarafından bilindiği üzere 2011 yılında Alevi Bektaşi kültürünü yaşatmak, öğretmek ve gelecek kuşaklara aktarmak ve Alevilerin ibadet ve kültürel faaliyetlerini yapabilecekleri Cemevi ve Kültür Merkezi binalarını yapmak ana amacıyla kurulan Bodrum Alevi Bektaşi Kültür Derneği, bölgede yaşayan Alevi Bektaşi inancına sahip vatandaşlarımızın Cemevi yapılması ile ilgili meşru taleplerini tüm platformlarda yazılı ve sözlü olarak kurulduğu günden bugüne dile getirmiş ve getirmeye devam etmektedir.
Dernek Yönetim Kurulunca alınan karar doğrultusunda 05.12.2017 tarihinde yazılı olarak Bodrum Belediye Başkanlığından yer tahsisi talebinde bulunulmuş ve talep Bodrum Belediye Başkanlığı Belediye Meclisinin 2018 yılı Kasım ayı olağan toplantısında gündeme alınarak, 02.11.2018 tarih ve 2018-106 karar numarasıyla Bodrum ilçesi, Bitez Mahallesi, … parselde kayıtlı taşınmazın Belediye hissesine düşen kısmının Cemevi yapılması için Derneğimize 25 yıllığına tahsisi ve yapımı için yerel yönetim tarafından destek verilmesi oy birliğiyle kabul edilmiştir.
Tahsisi yapılan Bitez Mahallesi, Gündönümü mevkii 2466 parselde kayıtlı taşınmazda Bodrum Belediyesi 1589/2400 oranında hissedardır. Kalan 811/2400 hissesi ise, Belediye dışında yaklaşık 51 ayrı hissedara aittir. Tahsisi yapılan taşınmazda avam projesi yapılmış ise de yapı yapılabilmesi ile ilgili 3. Kişi hissedarların muvaffakatlarının bulunmadığı daha sonra yani ruhsat aşamasında anlaşıldığından inşaat ruhsatı bugüne kadar tesis edilememiş, resmi işlemler tamamlanamamış ve fiilen inşaata başlanamamıştır.
Bu durum değerlendirilerek Derneğimizce; Gerek Bodrum ilçe hudutları içerisinde yaşayan ve gerekse ilçeye ziyaret maksatlı gelen Alevi Bektaşi inancına sahip olan vatandaşlar gözetilerek, Bodrum İlçe hudutları içerisinde merkezi bir noktada Bodrum Alevi Bektaşi Kültür Derneğine Cemevi yapımı için Bodrum Belediye Başkanlığınca yeterli büyüklükte 25 yıllığına yeni bir arsa/yer tahsis edilmesini, tahsis edilecek taşınmazda tahsis süresince Bodrum Alevi Bektaşi Kültür Derneği lehine intifa hakkı tesis edilmesi, Bodrum Belediye Başkanlığı Belediye Meclisinin 02.11.2018 tarih ve 2018-106 karar numaralı kararında da belirtildiği üzere Cemevi yapımına yerel yönetim tarafından destek verilmesini, yeni yer tahsisinin gerçekleşmesi şartıyla önceki tahsisin kaldırılıp kaldırılmaması hususunun ise Bodrum Belediye Başkanlığı Belediye Meclisinin takdirinde olmak üzere 14.11.2019 tarihinde Bodrum Belediye Başkanlığından talep edilmiştir.
Kamuoyu tarafından hatırlanacağı üzere bu talebe istinaden Bodrum Belediyesi Meclisinin 03.01.2020 tarih ve 2020-3 sayılı kararıyla Bitez Mahallesi 331 Ada 3 parselde kayıtlı tamamı Belediyeye ait İmar Planında ibadethane olarak işaretlenmiş arsa niteliğindeki taşınmazda Cemevi yaptırılmasına karar verilmiş ve bu konuda Bodrum Alevi Bektaşi Kültür Derneği ile Bodrum Belediye Başkanlığı arasında 5393 Sayılı Belediye Kanununun 75/c maddesi uyarınca 25 yıllığına Ortak Hizmet Projesi Protokolü yapımı için Belediye Başkanına yetki verilmiştir.
Sayın, Bodrum Kamuoyu ve değerli Basın
Bugün Cemevlerinin ibadethane olduğu, ibadethanelere tanınan haklardan faydalanması gerektiği, Bodrum Belediye Meclisinin bu yönde aldığı kararların da kamuoyu önünde ve hukuk önünde doğru olduğunun çok daha net anlaşıldığı ve anlaşılması gerektiği kanısındayız.
Yine Cemevlerinin, Belediyeler tarafından yapımı sırasında, Sosyal ve Kültürel alanlar içerisinde çözüm bulma garabetinden veya yan çözüm yollarıyla meseleyi çözme “farkında olmadan çözerken de incitici olan” metotlarından kurtulmuş olunduğu inancındayız.
Bu anlamda belirtmek isteriz ki, yeni yasal düzenlemeler doğrultusunda, Cemevi yapımı için tahsis edilen Bitez Mahallesi 331 Ada 3 parselde kayıtlı taşınmaz imar planlarında Cemevi olarak gösterilmelidir.
Belediyemiz ile Derneğimiz arasında varılan mutabakat gereği mevcutta yapılması planlanan Cemevimizin tüm projelerinin hazırlatılması görev ve sorumluluğu Derneğimizce hafriyat ve inşaat sorumluluğu da Belediyemizce üstlenilmiştir. Bu anlamda başta Günkut Akın Hocamız olmak üzere değerli mimar ve mühendislerce çoğunluğu gönüllü olmak üzere tüm projeler hazırlanmış ve pandemi öncesi Belediyemize teslim edilmiştir. Proje Muğla Kültür Varlıklarını Koruma Kurulunca da onaylanmıştır. Yine Projemizin iki boyutlu ve üç boyutlu görselleri de hazırlanmış ve örnekleri Belediyemize teslim edilmiştir.
Cemevinin yapım süreci ve gelişmeler Derneğimiz tarafından yakından izlenmektedir. Yaşanan pandemi süreci, Bitez İmar planlarının iptal edilmiş olması ve deprem felaketi sebebiyle süreç gecikmiş olsa da Derneğimizce hassasiyetle ve özenle konu takip edilmektedir. Son olarak Eylül ayı içerisinde Belediye Başkanımız Sayın Ahmet ARAS ile bu durum istişare edilmiş ve Belediyemizce proje tanıtım ve proje alanının çevrelenmesi çalışmaları başlatılmıştır.
Projenin yapım aşamasına maddi katkı vermek isteyen gönüllü vatandaşlarımızdan gelen destek mesajları bu yıl içinde temellerinin atılmasını beklediğimiz Cemevinin en kısa zamanda ibadete açılacağına olan inancımızı güçlendirmiştir.
En kısa zamanda iki dönemi de kapsayan sürecin somut bir adım atılarak gerçekleştirilmesini bekliyoruz.
Kamuoyuna ve Basına saygıyla duyurulur.”
